ΓΙΑ ΔΡΟΣΕΡΗ ΑΝΑΠΝΟΗ
Η μέντα είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα στον κόσμο. Καλλιεργείται παντού και χρησιμοποιείται για να νοστιμίσει σχεδόν οτιδήποτε. Κατάγεται από την Ασία και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Το όνομα μέντα προέρχεται από το λατινικό mentha, το οποίο με τη σειρά του προέρχεται από το αρχαιοελληνικό μίνθη. Συναντάται και με την ονομασία ηδύοσμος.
Η γνωστή μας Μέντα είναι υβρίδιο φυσικής διασταύρωσης της menta aquatica (μέντα η υδροχαρής) και menta spicata (δυόσμος) και είναι γνωστή από την πρώιμη αρχαιότητα για τις φαρμακευτικές και αποσμητικές της ιδιότητες. Είναι πολυετές φυτό, ποώδες και αρωματικό, της οικογένειας των χειλανθών των εύκρατων περιοχών. Έχει χαρακτηριστικά τετράγωνα στελέχη με ζαρωμένα, λογχοειδή φύλλα και μικρά ροζ ή λευκά λουλούδια που ανθίζουν στα μέσα του καλοκαιριού.
Η μέντα αναφέρεται ως μαλακτικό του στομάχου, στον πάπυρο Έμπερς, το αρχαιότερο ιατρικό κείμενο, στην αρχαία Αίγυπτο. Από εκεί, η μέντα πέρασε στην Παλαιστίνη, όπου χρησίμευε σαν μέσο πληρωμής των φόρων. Στο κατά Λουκά Ευαγγέλιο, ο Χριστός απευθυνόμενος στους Φαρισαίους αναφέρει τη μέντα: «Πληρώνετε φόρους μέντας… Αλλά δεν ενδιαφέρεστε για τη δικαιοσύνη και την αγάπη του Θεού».
Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να προσθέτουν μέντα στο γάλα για να το συντηρούν και πρόσφεραν το βότανο ύστερα από ένα γεύμα ως χωνευτικό. Στην Αρχαία Ελλάδα, ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός χρησιμοποιούσαν την μέντα κατά της δυσπεψίας, κατά των νευρικών διαταραχών, κατά των ιλίγγων, της αϋπνίας, της γαστρίτιδας, του βήχα, του κρυολογήματος, του πονόλαιμου και ως αντισπασμωδικό. Οι Έλληνες επίσης, τη θεωρούσαν αναζωογονητική για το μυαλό και φάρμακο για τον πονοκέφαλο (μία αντίληψη που ισχύει έως και σήμερα). Ο Πλίνιος υποστήριζε ότι η μέντα αναζωογονεί το πνεύμα και σύστηνε την παρουσία της στις αίθουσες ασθενών, ώστε να διευκολύνεται η ανάρρωσή τους. Ο Διοσκουρίδης τη θεωρούσε θερμαντική και κατά συνέπεια αφροδισιακή.
Οι Κινέζοι και οι Άραβες γιατροί χρησιμοποιούσαν τη μέντα ως τονωτικό και χωνευτικό, καθώς και για τη θεραπεία των κρυωμάτων, του βήχα και του πυρετού. Οι Άραβες ιδιαίτερα, λατρεύουν τη μέντα και τη θεωρούν ως ιδιαίτερα αφροδισιακή.
Η μέντα είναι ασφαλής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ως καρύκευμα στη μαγειρική, αλλά δε θα πρέπει να λαμβάνεται συμπληρωματικά σε οποιαδήποτε άλλη μορφή χωρίς τη σύμφωνη γνώμη ιατρού. Προσοχή! Οι υψηλές δόσεις του βοτάνου μπορεί να αποδειχθούν τοξικές όπως και η αλληλεπίδρασή του με άλλες φαρμακευτικές ουσίες.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΕΣ
ΑΦΕΨΗΜΑ: Τοποθετούμε το θεραπευτικό μέρος του φυτού (ρίζες, φλούδες , κοτσάνια, σπόροι) σε νερό και το αφήνουμε να βράσει σε σιγανή φωτιά. Έπειτα, στραγγίζουμε ανάλογα με το φυτό. Εκχύλισμα: Γίνεται όταν βράσουμε το υγρό που περιέχει τα φυτά τόσο πολύ ώστε να εξατμιστεί ένα μέρος του.
ΨΥΧΡΟ ΕΜΒΡΕΓΜΑ: Ρίχνουμε το φυτό μέσα σε κρύο νερό για αρκετό χρόνο, ώστε να διαλυθούν τα συστατικά του. Στραγγίζουμε το ζουμί και το χρησιμοποιούμε.
ΘΕΡΜΟ ΕΜΒΡΕΓΜΑ: Είναι ακριβώς το ίδιο με το ψυχρό με τη μοναδική διαφορά πως γίνεται σε χλιαρό νερό. Βάμμα: Παίρνουμε το φυτό και το ρίχνουμε σε οινόπνευμα, όπου παραμένει αρκετό χρόνο. Το υγρό που προκύπτει ονομάζεται βάμμα (αποκλειστικά για εξωτερική χρήση).
ΕΓΧΥΜΑ: Πρόκειται για την καταλληλότερη μέθοδο για να αντλήσουμε τις φαρμακευτικές ιδιότητες των ευαίσθητων μερών των φυτών, των λουλουδιών και των φύλλων τους. Γίνεται ρίχνοντας βραστό νερό, αφού το κατεβάσουμε από τη φωτιά. Σουρώνουμε το θεραπευτικό μέρος του φυτού για 10-20 λεπτά και το χρησιμοποιούμε.
ΣΙΡΟΠΙ: Τα σιρόπια συνδυάζουν την κατευναστική επίδραση του μελιού με τις φαρμακευτικές ιδιότητες των εγχυμάτων ή αφεψημάτων, καταλήγοντας σε επιπρόσθετα οφέλη ιδίως για την αντιμετώπιση του πονόλαιμου και του κρυολογήματος. Ανακατέψτε 500ml εγχύματος ή αφεψήματος με 500γρ μέλι. Αφού κρυώσει βάλτε σε σκούρο μπουκάλι και κλείστε το με φελλό ( επειδή γίνονται ζυμώσεις στα σιρόπια και στα μπουκάλια με βιδωτό πώμα μπορεί να εκραγούν. Ο φελλός είναι σημαντικός)